CRP Nedir, CRP Testi Nedir, CRP Değerleri, CRP Nasıl ve Neden Yaptırılır?
CRP Nedir?
Açılımı C-Reaktif Protein olan CRP, kan tahlili ile belirlenen ve vücudumuzdaki iltihap durumu hakkında bilgi veren bir değerdir. CRP vücutta meydana gelen iltihaplanmaya karşı olarak karaciğer tarafından üretilir. İltihaplı bir hastalıkta ya da kanserden şüphe duyulduğu durumlarda, CRP testi yaptırılmaktadır. CRP değerine göre, yeni testler ve tahliller ile hastalığa tam teşhis konmaktadır.
CRP’nin açılımı C-Reaktif Protein’dir. Açlık veya tokluk durumu fark etmeksizin, vücuttaki iltihabı ve iltihabın derecesini ölçen bir kan testidir. İstenildiği zaman yapılabilir, çünkü gün içerisinde değerlerinde bir farklılık meydana gelmez.
CRP seviyesi vücuttaki pek çok hastalığın tespitinde duyarlılığı yüksek bir belirteç olarak kullanılır. Vücutta meydana gelen bir iltihaplanmada CRP değeri artar. Bu durumdan şüphelenen hekim kan testi vasıtasıyla C-reaktif protein seviyenizi kontrol etmek isteyebilir. Fakat CRP testi iltihaplanmanın neden kaynaklandığı konusunda bilgi vermez.
CRP (C-reaktif protein) karaciğerde üretilen bir proteindir. Vücudumuz enfeksiyon, tümör, travma gibi durumlara karşı karmaşık bir yanıt verir. Serum CRP konsantrasyonunun artması, vücut ısısının yükselmesi ve akyuvar sayısının artması yanıtın bir parçasıdır. Bu fizyolojik yanıt enfeksiyona veya enflamasyona sebep olan etkeni ortadan kaldırmaya, doku hasarını azaltmaya ve vücudun tamir mekanizmasını harekete geçirmeye yöneliktir. Sağlıklı kişilerde serum CRP (C-reaktif protein) konsantrasyonları çok düşüktür.
CRP Testi Hangi Durumlarda Yaptırılır?
İçindekiler
CRP testi, vücutta yolunda gitmeyen bir durumu ortaya çıkarmak adına, doktorların sıklıkla istedikleri bir testtir. CRP testi, tek başına hastalık teşhisi koymak adına yeterli bir test değildir. CRP testi sonucunda CRP değerinizin yüksek çıkması, vücudunuzda yolunda gitmeyen bir şeyler olduğuna işaret eder. Bu durumda doktorunuz tarafından yeni tahlil ve testler yaptırmanız istenecek ve o tahlil ve test sonuçlarına göre teşhis konacaktır. Doktorunuz aşağıdaki durumlardan şüphe duyması durumunda sizden CRP testini yaptırmanızı isteyecektir.
İlginizi Çekebilir: İnternetten para kazanmak mümkün mü? Reklam izle para kazan uygulamaları hakkında şok gerçekleri okumak için TIKLAYIN
Sadece bir cep telefonu ve internet bağlantısıyla oyun oynayarak ayda ne kadar para kazanabilirsiniz merak ediyor musunuz? Para kazandıran oyunları öğrenmek için TIKLAYIN
Evde para kazanma yolları hakkında ilginç ve gerçek yöntemleri öğrenmek ister misiniz? Evde çalışarak nasıl para kazanırsınız? Öğrenmek için TIKLAYIN
-Vücutta iltihaplanma ya da romatizmal bir hastalıktan şüphe edilmesi.
-Bağırsak iltihabı ya da eklem hastalıklarından şüphe edilmesi.
-Kalp hastalığından şüphe edilmesi.
-Ameliyat sonrası, yaralanma sonrası ya da yanık tedavisi süresince, iltihaplanmanın önceden tespit edilip, iltihaplanma artmadan müdahale edilmesinin sağlanması amacıyla da CRP testi yapılmaktadır.
CRP değerinin yüksekliği, kalp hastalıkları başta olmak üzere birçok hastalığın habercisi olabilir. Bu nedenle uzmanlar, yılda en az 1 kez CRP testi yaptırılarak CRP değerlerinin takip edilmesini önermektedir.
CRP değeri yüksek çıkarsa uygulanan tedavi metotlarıyla 18 ila 20 saat arasında değerler normal seviyesine geri döner. Eğer değerler düşürülemezse hastalığın devam ettiği kanısına varılır ve tedavi planına devam edilir.
Crp testi hem hastalığın varlığını ortaya koyuyor hem de tedavi planı şekillenmişse, tedaviden ne denli yarar alındığını ölçümlüyor.
Aynı zamanda karaciğer tarafından üretilen C-reaktif protein (CRP), bakteriyel enfeksiyonları, inflamatuar hastalıklar, kronik iltihabi hastalıkları, kanser türlerini, kalp krizi riskini ve damar iltihaplanmalarını işaret edebilir. Crp, karaciğerde üretildiğinden dolayı yaşanabilecek karaciğer rahatsızlıklarında, karaciğerin çalışmasını da sekteye uğranabilir.
C-Reaktif Protein testinin bir çeşidi olan yüksek hassasiyetli CRP (hs-CRP) ise kardiyovasküler hastalıkları kontrol için kullanılır.
CRP Değeri Hangi Aralıklarda Yüksektir?
CRP testi yaptıracak olan kişiler, testten önce doktorlarını kullandıkları reçeteli ya da reçetesiz ilaçlar, aldıkları doğal takviye hapları ve geçirdikleri hastalıklar ile ilgili olarak bilgilendirmelidir. Kullanılan her ilaç, CRP sonuçları üzerinde etkili olabilir. Doktorunuzun, CRP değerlerinizi doğru yorumlayabilmesi adına bu bilgileri test öncesinde mutlaka doktorunuzla paylaşmanız gerekmektedir.
Litre bazında 10 miligram altındaki CRP değeri genellikle normal düzey olarak belirlenmiştir. Litre bazında 10 miligramın altındaki CRP değerleri, normal kabul edilmektedir. Bu düzeyden daha yüksek CRP değerleri olması durumunda ise, vücudunuzda iltihaplanma olduğu düşünülerek daha geniş çaplı test ve tahliller yapılarak kesin teşhis konma yoluna gidilecektir. CRP değerinin yüksek ya da yüksek çıkması ile teşhis sonrası uygulanacak tedavilere ne ölçüde cevap verilip verilmediğini anlamak adına CRP testi tekrarlanarak CRP değerleri takip edilmelidir.
CRP Yüksekliği Hangi Nedenlerle Olabilir?
CRP değerinizin yüksek çıkmasının en temel nedeni vücudunuzda meydana gelen bir iltihaplanmadır. Vücutta meydana gelen iltihaplanma sonrası karaciğer tarafından CRP üretilir.
Vücuttaki iltihaplanma haricinde kanser, kalp damar sorunları, romatizmal hastalıklar, obezite, vücutta meydana gelen yanıklar, ameliyat sonrası, bağırsak hastalıkları gibi nedenlerle de CRP yüksekliği görülmektedir. CRP değerinizin yüksek olması durumunda, CRP değerini yükselten nedenin belirlenmesi adına farklı testler yapılarak kesin teşhis konmaktadır.
Unutmayın ki, CRP değeri tek başına hastalık teşhisi koymak adına yeterli değildir. CRP değerleri, vücudumuzda farkında olmadığımız ya da henüz belirti vermemiş bir hastalığın varlığı konusunda bize ipucu veren değerlerdir. CRP değerinin yüksek olması durumunda doktorunuz, yapacağı tahlil ve testler ile hastalığınıza kesin teşhisi koyacak ve tedavi sürecine başlayacaktır.
Tedaviye olumlu yanıt veren hastalarda, CRP değeri düşmeye başlayacak ve olması gereken makul aralığa gerileyecektir. Tedavi süresince de, CRP testleri ile CRP değerleri takip edilecek ve tedaviye ne ölçüde yanıt alındığı görülebilecektir.
CRP Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?
CRP yüksekliği, kendi başına herhangi bir belirtiye yol açmaz. Fakat hastalarda CRP seviyesinin yükselmesini tetikleyen enfeksiyon hastalığı, inflamatuar hastalık, kanser, kardiyovasküler hastalıklar gibi sağlık sorunlarına bağlı olarak çeşitli semptomlar gelişebilir. Bu semptomlar özellikle de herhangi bir enfeksiyon hastalığı söz konusu olduğunda CRP seviyesinin artması ile birlikte şiddetlenebilir.CRP yüksekliğine özgü belirti ve bulgular yoktur. Ancak orta ve ağır dereceli enfeksiyonlar, kronik iltihaplanmalar ve kötü kontrollü otoimmün hastalıklar gibi nedenlere bağlı olarak gelişen CRP yüksekliği durumlarında ortaya çıkabilen belirtiler arasında şunlar sayılabilir:
- Ateş yüksekliği
- Ağrı
- Çabuk yorulma ve halsizlik
- Mide bulantısı ve kusma
- İştahsızlık ve kilo kaybı
- Üşüme, titreme
- Hazımsızlık, ishal veya bağırsak sorunları
- Uyku bozuklukları
- Öksürük
CRP düzeyleri çok yüksek olan bireylerde en yaygın neden akut bakteriyel enfeksiyonlardır. Bu durumda yüksek ateş, terleme, titreme, hızlı kalp atışları, bulantı ve kusma, nefes darlığı, bilinç kaybı, kızarıklık ve kurdeşen gibi komplikasyonlar da gelişebilir. Belirtilerin şiddeti ne olursa olsun mutlaka sağlık kuruluşlarına başvurulmalı ve hekim kontrolünden geçilmelidir.
CRP Değeri Nasıl Düşürülür?
CRP değeri, makul görülen aralıkların üzerinde çıkan kişiler dahiliye hekimleri tarafından muayene edilmelidir. CRP değerinin yüksek çıkması, vücutta bir iltihaplanma ya da başka bir sıkıntının varlığına işarettir. Daha sonra yapılacak test ve tahlillerle kesin teşhis konur ve tedavi sonrası CRP değerleri normal aralıklara geri iner.
CRP yüksekliğine neden olan hastalığın ortadan kaldırılmasının yanında, kişiler de CRP değerlerini düşürmek adına bazı konulara dikkat etmelidir. Fazla kilolardan kurtulmak, düzenli spor yapmak, omega içeren deniz ürünleri tüketmek, zeytinyağı kullanmak, magnezyum ihtiva eden muz, badem, antep fıstığı, ceviz gibi besin maddelerini tüketmek ve düzenli uyku ile CRP değerlerinin normal aralıklarda olması sağlanabilir.
Bireylerde yüksek kolesterol ve özellikle de kötü kolesterol olarak bilinen LDL yüksekliği de CRP seviyesinin yükselmesine neden olur. Bu kişilerde hem damarlarda oluşan yapısal sorunlar hem de yüksek CRP seviyeleri kardiyovasküler hastalıklar, kalp krizi ve felç gibi komplikasyonlara yakalanma riski yükselir. Dolayısıyla CRP düzeyinin yüksek olduğunu öğrenen kişiler mutlaka hekimlerine danışmalıdır.
Düşük Olan CRP Değeri Neyi İfade Eder?
Litrede 10 miligramdan fazla olan CRP değeri, vücutta iltihaplanma ya da başka bir sorunun varlığından şüphelenilmesine yol açar. Bu sonuçlar sonrası kesin teşhis için yeni tetkikler yapılır. CRP değerinin düşük olması ise, endişe edilecek bir durum olmadığını işaret eder. CRP değerinin düşük olması demek, vücutta herhangi bir iltihaplanmanın olmadığını göstermektedir. Ayrıca, yüksek CRP değerleri sonrası teşhis edilen hastalığa, tedavinin olumlu yanıt verdiğini de ortaya koymaktadır.
Vücudunda iltihaplanma olmayan, düzenli spor yapan, deniz ürünlerini düzenli olarak tüketen, sebze ve meyve tüketimine önem vereni sigara kullanmayan ya da sigara dumanına maruz kalmayan, düzenli uyku uyuyan kişilerde CRP değeri her zaman için düşük çıkmaktadır. CRP değerinin düşüklüğü, kişinin sağlıklı olduğunu ifade eden değerlerden bir tanesidir. CRP değeriniz düşük ise, doğru yolda olduğunuza emin olabilir ve yaşantınızı aynı şekilde sürdürebilirsiniz.
CRP Değerlerinin Kalp İle İlgisi Nedir?
Günümüzde yapılan araştırmalar, CRP değeri yüksek olan kişilerde kalp krizi başta olmak üzere, kalp hastalıklarının görülebileceğini ortaya koymuştur. Kardiyologlar, yüksek CRP değerine sahip kişilerin kalp hastalıkları ile karşılaşmaması adına bu noktada daha ileri tetkik ve tahlilleri yapmaktadır.
Vücutta meydana gelen bir iltihaplanmanın, damarların tıkanmasına yol açan bir süreç olduğu düşünülmekte ve bunun da kalp krizi riskini arttırdığı düşünülmektedir. Kardiyologlar, CRP değeri yüksek olan kişilerin düzenli spor yapmasını, kullanıyorlarsa sigarayı bırakmalarını, kilolu iseler kilo vermelerini, düzenli uyumalarını, stresten uzak durmalarını ve beslenmelerine dikkat etmelerini önermektedir.
CRP Testi (C-Reaktif Protein Testi) Nasıl Yapılır?
CRP değerine açlık ve tokluk fark etmeksizin kan tahlili yapılarak bakılmaktadır. CRP değeri kanda enfeksiyon sebebiyle 4-6 saat içinde yükselmeye başlamaktadır. Enfeksiyonun türüne göre 24 saat ile 48 saat arasında kanda en yüksek seviyeye ulaşabilmektedir.
Normal CRP Değeri Nedir?
C-reaktif protein (CRP) normal değeri genellikle laboratuvar standartlarına göre belirlenir ve farklı sağlık kuruluşlarında bu değerler değişebilir. Fakat genel olarak, CRP’nin normal seviyeleri düşük olurken iltihap veya enfeksiyon durumlarında artış gösterir. CRP seviyesinin normal aralığı genellikle <0,3 mg/L (miligram/litre) kabul edilir (1). Fakat bazı sağlık kuruluşları veya laboratuvarlar kullandıkları cihazlara göre normal aralığı farklı şekillerde belirleyebilir. Aynı zamanda CRP seviyelerinin normal değerleri yaş, cinsiyet, sağlık durumu ve yaşam tarzı gibi faktörlere göre de değişiklik gösterebilir.