Mesaj: #1Arzuhan Yalçındağ:Kadınlarımız için ortam cesaret verici değil
Arzuhan Yalçındağ:''Kadınlarımız için ortam cesaret verici değil''
Kanal D İcra Kurulu Başkanı, TÜSİAD Yönetim Kurulu Üyesi ve Sosyal İşler Komisyonu Başkanı Arzuhan Yalçındağ, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü'nde, kadına ilişkin sorunlar konusunda Tempo'nun sorularını yanıtladı. Kadınların başta maddi yetersizlikler nedeniyle doğuştan 'kadın sorunlu' olarak hayata başladıklarını söyleyen Yalçındağ, geleneksel Türk aile yapısının da bunda etkili olduğunu vurguluyor.
– Türk kadınının sorunlarından söz ederken, bunu 'çalışan kadının sorunu', 'evde oturan kadının sorunu', 'Güneydoğulu kadınların sorunu' olarak ayırmak ve ayrı ayrı çözüm aramak doğru bir yaklaşım mı?
Bence eğitimsizlikten ve geri kalmışlıktan kaynaklanan sorunlar var. Ayrıca geleneksel Türk aile yapısında kadının statüsü çok önemlidir. Tabii ki bu saydığınız sorunları farklı farklı ele alıp çözüme gitmek işimizi kolaylaştıracaktır.
şu an Türkiye'de okul çağına gelmiş ve okula gitmeyen 600 bin kız çocuğu var. Bu çocukların önemli bir kısmı Doğu ve Güneydoğu bölgelerimiz ile kent varoşlarında yaşayan çocuklar.
İş hayatına katılımına gelince de diğer Avrupa ülkelerine göre çok gerilerdeyiz. Türkiye'de lise düzeyinde kadın işgücüne katılım oranı % 33.6 iken Yunanistan'da % 56.9, İtalya'da % 81.3… Yükseköğrenim görmüş kadınların işgücüne katılımında bu fark küçülüyor ve % 10'lar seviyesine iniyor. Yani üniversite mezunu kadınların işgücüne katılımı daha yüksek.
Belli sektörlerde, medya gibi akademi dünyası gibi sektörlerde çalışan kadın sayısı, birçok Avrupa ülkesinden fazla. Aynı şey banka müdürleri için de geçerli. Ancak orta seviyede çalışan kadın sayısı bizde çok düşük. Eğitimi düşük kadının işi karşılığı aldığı ücret de düşük oluyor. Bu durumda evinde kuracağı düzen daha pahalı olcağı için, evde kalıp çocuk bakımı ve ev işleri ile uğraşmak daha mantıklı geliyor.
Bu, insan haklarıyla bağlantılı toplumsal bir sorun. Eğer ailenin beş çocuğunu birden okula gönderme imkânı yoksa, mutlaka erkek çocuğunu yollamayı tercih ediyor. Kız çocuk okula gönderilmeyip evde kalınca, kadın sorunlu olarak hayata başlamış oluyor. Dolayısıyla konuya bu çerçevede bakmakta yarar var.
– Geçen yıl TÜSİAD'ın 8 Mart nedeniyle hazırlattığı 'Kadın-Erkek Eşitliğine Doğru Yürüyüş' başlıklı rapor, çıkan verileri nedeniyle yüz güldürmekten uzaktı. Bir yılda, sizce değişen bir şey oldu mu?
Bir yılda büyük bir değişim yaşanmadı. Ayrıca kadının iş hayatına katılımından bahsediyorsak, ciddi bir değişim olamaz; çünkü yüzde beşlik büyümeye rağmen Türkiye'de işsizlik aynı oranda kaldı. Maliye Bakanı Unakıtan geçenlerde CNN Türk'te yaptığı açıklamada işsizlikte 0.3 puan bir iyileşme olduğunu söyledi. Hâlâ işsizliğe çözüm bulunamamışken, kadının iş hayatına katılımında bir değişiklik beklememek lazım.
– Kadın sorunları ve kadının siyasal temsildeki yeri konusu daha çok 'seçim dönemlerinde' gündeme geliyor. şimdi o dönemlerden birini yaşıyoruz. Kadınlar siyasetten neden bu kadar uzak duruyorlar ya da tutuluyorlar?
Söylediğiniz doğru. şimdi bile yerel seçimlerdeki kadın adayı sayımız binde 2'yi geçmiyor. Bilindiği gibi Türkiye'de siyaset her zaman erkek egemen bir gelenek oluşturdu. AB üyesi ülkelerde kadınların parlamentoya katılımları % 40-45 iken bizde % 4-5 civarında. kaldı. Dolayısıyla ortam hiç cesaret verici görünmüyor. Türk siyasetinin ve Meclis'in çizdiği imaj kadın siyasetçiler açısından son derece cesaret kırıcı. Tansu Çiller Hanım'ın bu konuda büyük bir katkısı olabilirdi, ancak sonu hazin biten bir hikâye olarak kaldı.
Kısa zamanda bir çözüm bulmak istiyorsak, Meclis'teki kadın parlementerin sayısını artırmak için siyasi partilerin kadın adaylar lehine uygulayacakaları kota sisteminin doğru bir çözüm olacağını düşünüyorum.
– Buna bağlı olarak genç, yaşlı, başarılı, başarısız, evli, bekâr ama kariyer yolunda ilerleyen tüm kadınların bir noktadan sonra yükselmelerini engelleyen camdan bir tavan söz konusu. Cam tavan sendromunu aşmanın yolu nedir?
Böyle bir sendromu ben göremiyorum. En azından kendi işyerimde yok. Ayrıca 10 yıl boyunca Doğan Holding'in CEO'luk görevini bir kadın yönetici üstlendi: İmre Barmanbek.
– Avrupa Birliği üyeliği Türk kadınları için ne gibi bir değişimin kapısını aralayabilir?
Türkiye'nin genel gidişatı açısından olumlu değişiklikler olacaktır. Siyasi kriterleri yerine getirmek amacıyla İş Kanunu'nda, Medeni Kanun'da ve Ceza Kanunu'nda önemli değişikliklere gidildi. Ücret eşitliği, istihdam eşitliği gibi konularda yasal değişiklikler yapıldı. Namus cinayetinde ceza indirimini sağlayan 462. madde iptal edildi. Türkiye'deki kadın hakları açısından bu değişiklikler çok önemli. Ancak bu kazanımları kâğıt üzerinde bırakmayıp gerçek hayata uygulamamız gerekiyor.
– Sizce Türkiye'de kadın hareketi ne durumda, beğeniyor musunuz?
Son yıllarda iyi çalışmalar yapılıyor. Ka-Der'in kadınların siyasete katılımına ilişkin destek ve yardımları var, KAGİDER'in kadın girişimcilerin iş dünyasındaki statülerini sağlamlaştırmak ve ekonomiye katkılarını artırmak için ciddi çalışmaları var, TÜSİAD Kadın Çalışma Grubu da iyi çalışmalar yapıyor. Özellikle AB müktesebatına uyum çalışmalırını aktif bir şekilde takip ediyor.
– Plazalarda çalışan, iyi eğitimli, modern, kentli, 30'lu yaşlardaki kadınlar evlenme konusunda genel bir problem yaşıyor. İyi bir evliliği başarmış biri olarak bu kişilere yönelik önerileriniz var mı?
Bu tip konuları genelleyip bir reçete vermek zor, çünkü kişisel konular. Ben çok erken evlendim. 21 yaşındaydım. Ancak şunu biliyorum ki, ilişkilerde töleranslı olmak önemli. Tabii bir de insanın kendi içindeki tutarlılığı. Siz ne kadar kendinizle barışıksanız, ne istediğinizi biliyorsanız, değer yargılarınız oturmuşsa, o zaman bir eş bulmak da okadar kolay olur diye düşünüyorum. Etrafımdaki arkadaşlarımdan gözlediğim bir şey daha var. İki insan birlikte bir hayata başlıyor ve hedefler koyuyorlar. Biri kendini geliştirip o hedeflere doğru koşuyor, diğeri motivasyonunu kaybediyor. O zaman eşler arasında dengesizlik doğuyor. Bu durum yolları ayırmaya kadar gidiyor. Aslında her şeyin başı sevgi ve saygı. Dediğim gibi, bu durumlarda pek doğru yok. Size biraz oryantal bir yaklaşım gelebilir. Ancak şansın da önemli bir rol oynadığını düşünüyorum.
“Alıntıdır”
Tam tamina konuya uygun olmuyabilir, ama yinede okumanizi istedim.
