Beygir Gücü Nedir, Beygir Gücü ve Tork Ne Demek?

Beygir gücü, ya da bilinen kısaltmasıyla HP, binek veya motorlu araçlar için güç birimi anlamında kullanılan bir terimdir. İngilizce’ deki Horse Power, kelimesinin dilimizdeki karşılığıdır ve artık genel itibariyle otomobil sınıfı araçlar için kullanılmaktadır. Kullanımı çok eskiye dayanan bu terim, aracın motor gücünü temsil etmektedir. İsminde de alenen belirtildiği üzere, gerçekte de atların ortalama gücü üzerinden bir hesaplama yapılarak bir güç değeri vermektedir. Neredeyse herkes tarafından bilinen bu terim, aracın maksimum gücünü temsil etmektedir. Terimin ilk kez kullanımı oldukça eski dönemlere dayanmakla beraber, ilk kez kullanan kişi ise bir mühendisti. Genel itibariyle birbiri ile yakın olsa da aynı şeyi ifade etmeyen tork gücü ile sık sık karıştırılmaktadır. Aracın çekebileceği yük anlamında da kullandığını belirtebiliriz.

Beygir Gücü Teriminin Tarihçesi

Biraz önce de söz edildiği üzere, beygir gücü ifadesi, yüzyıllar öncesinden günümüze ulaşmış bir terimdir. İlk olarak mühendis ve fizikçi olan İskoçyalı James Watt’ın literatüre soktuğu bir terim olduğunu söyleyebiliriz. Yaklaşık olarak 1700’lü yılların son dönemlerine doğru, buharlı makineler ve motorlarının gücü üzerinde çalışan  James Watt’ın dönemin koşullarını da göz önünde bulundurarak ortaya çıkardığı bir kavram olmuştur. Tahmin edildiği üzere dönemin şartları gereği atlar sıklıkla tercih edilmekteydi. Gözlem sonucu atların gücünü esas almaya karar veren Watt, bunun için atların gücüyle beraber hareket den tekerlekli basit sistemleri temel aldı. Yaptığı hesaplamalar sonucunda da 1 saniye içerisinde 1 metre ileri doğru yol alan bir atın ortalama olarak taşıyabildiği yük miktarının 50 kilogram olduğu yönünde karar kıldı. Bu şekilde, değişen güç kavramını ortak bir noktada sabitleyip ifade edebilmenin bir yolunu bulmuş oldu. Endekslenen bu değer günümüz mühendislerince 75 kilogram olarak kabul edilmektedir. Bu şekilde motorları araçlarının hepsi için ortak bir değer üzerinden güç tanımı yapılabilir hale geldi. Kullanılan otomobilin özelliklerine göre beygir gücü değişebilmektedir. Endekslenen bu veri sayesinde gerekli hesaplamalar yapılabilir durumdadır.

Beygir Gücü Nasıl Hesaplanır?

Beygir gücü, ilk kullanan kişiden dolayı Watt ya da KW(kilowatt) olarak ifade edilmektedir, hesaplamalar sırasında. Buna göre, 1 KW: 1, 36 beygir gücüne denk gelmektedir.  Bu tabir HP, KW cinsi üzerinden araç ruhsatınızda da yazmaktadır. Basit bir hesap yapmak gerekirse, aracınızın  KW değeri, 47 olarak belirtilmişse. Kaç HP’ye denk geldiğini hesap etmek için, 47*1.36 işlemini uygulayabilirsiniz. Sonuç olarak 64,92 HP gibi bir değer bulunacaktır. Bazı araç türlerine göre 1, 34 değeri de esas alınabilmektedir. Bu nedenle ortalama olarak bu değerin doğru olduğunu kabul edebiliriz. Bu hesaplamanın ortaya çıkışı ise, tekerlekli sistemle yük taşıyan atlardan dolayı olduğu için 12 fit yarıçaplı bir çark, atın saatte 144 kez çevirmesi ve uyguladığı kuvvetin ise 180 libre şeklinde olmasıdır. Dakikada ise 2,4 kez çevirmenin yapıldığını söylemek mümkün. Bununla beraber 1 fit ölçünün 0,304 metreye,1 libre kuvvetin ise yaklaşık 0,453 kg/Ib’ye denk geldiğini söyleyebiliriz.  Hesap işleminin temel noktasında, kullanılan kuvvetin ölçüsü, alacağı toplam mesafe ve son olarak araç ile hareket noktası arasındaki uzaklık unsurları önemlidir.

Tork mu Beygir Gücü (HP) mü?

Bu iki kavramın karıştırıldığını belirtmiştik. İkisi de birbirinden farklı fakat birbiri ile son derece ilintili kavramlardır. Aslında ikisinin arasında bir nokta ters orantı olduğunu söylemek de mümkün. Belirttiğimiz üzere, Beygir gücü, aracın maksimum hızını temsil etmektedir. Tork ise daha çok aracın ivmesi ile alakalıdır diyebiliriz.
Beygir gücü bağlamında diğerine göre bir miktar daha güçlü olan bir araç için, diğer karşılaştırma seçeneği tork nm değeridir. Buna göre aracınızın düşük beygir gücüne karşın daha hızlı sürede kalkış yaptığını ve güçlü olduğunu düşünebilirsiniz. Aslında, tekerleklere uygulanan tork gücü, araca belli bir ivme sağlamaktadır. Bu nedenle, aracın HP değeri düşükse dahi Nm değerinin fazla olması bu hissiyatı yaratacaktır. İkisi arasında illa tek bir kavram tercih edilecekse, genelde beygir gücünün daha fazla olmasına özen gösterilir. Daha konforlu ve sürüşü kolay bir hale gelecektir. Yanı sıra, tork değeri lastiklerle ilintili olduğu için kırmızı ya da yeşil ışıklarda durup/ kalkan araçların hangisinin sarsıntısı, o kalkış anındaki geriye götürüş evresi hızlı ve keskin ise tork gücünün daha fazla olma ihtimali olduğunu söyleyebiliriz.

Beygir Gücünün Yakıta Etkisi

En büyük merak uyandıran konulardan biri de beygir gücünün aracın yakıt türü ve haznesine ne yönde etkisi olduğudur. Günümüzde artan fiyatlar beraber, araç sahipleri ya da adayları satın alım yapmadan önce beygir gücü, tork ve yakıt ilişkisine son derece önem vermektedir. Fakat maalesef bu konu hakkında tek ve genelgeçer bir kural yok. Aracı bir bütün olarak incelemek gerekiyor. Tork gücü, lastiklerin genişliği, motor hacmi ve HP son derece birbiriyle alakalı şekildedir. Aynı zamanda dizel ya da benzinli kullanılan yakıt türü de önemli. Buna göre aracın motor gücü ile motor hacmi arasında ters orantı varsa yakıtın daha normal seviyede harcanması beklenir. Benzer şekilde, araç  kullanma süresi boyunca gazlama derecesi de neticeyi etkilemektedir.

Beygir Gücü ile Tork Arasındaki Farklar

Sözünü ettiğimiz gibi, tork ve BG ya da beygir gücü, iç içe geçmiş farklı kavramlardır. Tork kısaca döndürme gücü/ etkisi olarak adlandırılabilir. Tekerliğe yapılan baskı bu kavramla ifade edilirlen, ivme ile de doğru orantı içerisindedir. Fakat torku yüksek bir aracın ivmesi yalnızca kısa süreli durumlar için HP’si yüksek olana göre fazladır. Uzun vadede beygir gücü yüksek olan aracın ivmesi daha iyi bir duruma gelecektir. Tekerlekteki kuvvet, oluşan döndürme gücü ve aracın hızı şeklinde temel unsurlara göre güç ve hız arasındaki bağ kurulur. Sürüş tarzına göre tercih edilebilirliği değişiklik gösterir.