Pancar (Karalahana) Çorbası, Döşemesi ve Sarması Tarifi

Kara lahanaya pancar denilmektedir. Karalahana sebzesinden yapılan pancar çorbası geleneksel lezzetlerdendir. Sofralardaki önemini geçmişten bu zamana kadar korumuştur. Pancar çorbası anket sonuçlarına göre yazın %64, kışın %77 oranla tüketimi tercih edilen çorbaların başını çekmektedir. Serin iklimleri ve suyu seven bir kış sebzesi olan Karalahana  yazın ve kışın yetiştirilmektedir. Yazın yaylalarda ve yüksek köylerde, kışın her yerde yetişmektedir. İnsanların %66’sı karalahanayı kendi tarlasında yetiştirmekte, %8’i pazardan almaktadır.

Karalahana nedir

Birçok yemek çeşidi olan karalahana temel besin maddesidir. Yaklaşık 50 yıl önce kırsal kesimde karalahananın tüketimi daha yaygındır. Anket uygulamasında edinilen bilgilere göre toprakta kimyasal gübre kullanımından, Çernobil nükleer kazasından önce karalahana daha iyi yetişmektedir, daha lezzetlidir ve daha sağlıklıdır. Zararlı böceklerden ve hastalıklardan korumak, verimi artırmak için gübre kullanılmaya başlandıktan sonra tarlalardaki diğer ürünlerde olduğu gibi karalahanada da lezzet azalması, verimin düşmesi gibi durumlar gözlenmiştir. Çernobil faciasından sonra atmosfere yayılan fisyon ürünlerinin lahanayı sağlıksız hale getirdiği düşünülmektedir. Her şeye rağmen lahana sevilerek tüketilmektedir.
Köylerde ana besin maddesi olan karalahana kışın karların altında kalıp bu yüzden tüketilemediği gerekçesiyle kurutularak kışın tüketilmiştir. Bu kurutma işlemi lahananın suda bir boğum haşlanıp daha sonra ipe yahut tele asılarak gölgede bir hafta bekletilmesiyle gerçekleştirilmektedir. Günümüzde karalahana kurutma işlemi kırsal kesimde bile tadını beğenenlerin dışında yapılmamaktadır. Teknolojinin gelişmesiyle kurutma işlemi yerini derin donduruculara bırakmıştır.
Ulaşımın gelişmediği, insanların alım gücünün düşük olduğu ve doğadan gelenle açlıklarını doyurdukları dönemde karalahana çorbası evlerin en önemli yemeklerinden biridir. Yapılan çorba tüketim süresinden önce bitirilememişse dökülmez tekrar yiyebilmek için suyu süzülerek soğan ve yağ ile tekrar kavrulurmuş. Kırık iğnenin bile değerinin olduğu yokluk zamanlarında büyükler aç kalmamak için ellerinde bulunan nimetleri hiç bir şekilde zayi etmemişlerdir.

Karalahana çorbası tarifi

Pancar (karalahana) çorbasının yapılışı: Soğan ile yağ kavrulur. Küp küp doğranmış patates, bulgur ve fasulye eklenir. Biraz daha kavrulduktan sonra doğranmış lahana eklenir, karıştırılır. Su ilave edilir ve tuz atılır. Kaynamaya başladıktan sonra el ile iki üç avuç mısır unu çalınır. Bu işlem yapılırken mısır ununun topaklanmaması için çorba karıştırılır.

Karalahana döşemesi tarifi

Karalahana döşemesinin  yapılışı: İnce doğranmış soğan ve salça yağda kavrulur. Bulgur ya da pirinç ve önceden haşlanıp suyu sıkılmış karalahana ilave edilir ve karıştırılır. Sulu yemek olacak kadar su ilave edilir. Tuz atılır. Piştikten sonra servis edilir. Karalahana çorbasından farkı salçalı olması ve mısır unu çalınmamasıdır.

Karalahana sarması tarifi

Karalahana sarmasının yapılışı: Karalahana yaprakları haşlanır. Doğranmış soğan, salça ve yağ kavrulup bulgur ve pirinç eklenir, karıştırılır. Az bir miktar su eklenir ve yarı pişirilir. En son baharatlar eklenir. İsteyenler sadece bulgurla ya da sadece pirinç ile iç harç hazırlamaktadır. Salça ve baharatlar da kişinin arzusuna göre kullandığı malzemelerdir. İç harcı hazırlandıktan sonra haşlanmış lahana yaprağının içine yeteri miktar konulup yaprak parmak şeklinde sarılır. Bütün yapraklar sarıldıktan sonra sarmalar tencereye dizilir. En alta lahana yapraklarının yaprağı sarmaya zorluk çıkarttığı için sarma işlemi esnasında çıkartılan sert damarları ya da lahana yaprakları serilir. Böylece sarma pişerken tencerenin en alt katındaki sarmaların yanması önlenmiş olur. Sarmaların üst katına kadar su ilave edilir. Yarım su bardağı kadar yağ ilave edilir. En üst kata bir tabak kapatılır. Tabağın uyguladığı ağırlık ile sarmalar dağılmadan pişer.